Xét nghiệm PD-L1 (Programmed Death-Ligand 1) là một xét nghiệm quan trọng trong lĩnh vực giải phẫu bệnh, ung thư học, đặc biệt là để hỗ trợ lựa chọn liệu pháp miễn dịch (immunotherapy).
PD-L1 là một protein nằm trên bề mặt của một số tế bào ung thư. Nó giúp tế bào ung thư trốn tránh hệ miễn dịch bằng cách “tắt” các tế bào T (miễn dịch).
Xét nghiệm PD-L1 giúp đánh giá mức độ biểu hiện của protein này trên tế bào ung thư.
– Xét nghiệm PD-L1 thường được sử dụng trong các loại ung thư sau:
+ Ung thư phổi không tế bào nhỏ (NSCLC)
+ Ung thư bàng quang
+ Ung thư vú
+ Ung thư gan
+ Melanoma (u hắc tố)
+ Ung thư dạ dày
– Nếu PD-L1 dương tính hoặc có mức độ biểu hiện cao, người bệnh có thể đáp ứng tốt với các thuốc ức chế điểm kiểm soát miễn dịch (immune checkpoint inhibitors) như:
+ Pembrolizumab (Keytruda)
+ Nivolumab (Opdivo)
+ Atezolizumab (Tecentriq)
Vai trò của xét nghiệm PDL-1
– PD-L1 ≥ 50%: thường được coi là mức cao → phù hợp điều trị đơn độc với thuốc miễn dịch.
– PD-L1 1–49%: mức trung bình → có thể kết hợp thuốc miễn dịch và hóa trị.
– PD-L1 < 1%: hiệu quả điều trị miễn dịch có thể thấp hơn → xem xét các lựa chọn điều trị khác.
– PD-L1 không phải là yếu tố tiên lượng tuyệt đối.
– Có những bệnh nhân PD-L1 thấp hoặc âm tính vẫn có thể đáp ứng với liệu pháp miễn dịch, và ngược lại.
– Ngoài PD-L1, còn có các yếu tố khác như TMB (Tumor Mutational Burden) hoặc MSI (Microsatellite Instability) cũng ảnh hưởng đến khả năng đáp ứng miễn dịch.
Xét nghiệm PD-L1 hỗ trợ quyết định điều trị bằng liệu pháp miễn dịch, giúp bác sĩ lựa chọn hướng điều trị cá nhân hóa phù hợp với bệnh nhân ung thư.
